ผู้ป่วยบางรายลำไส้มีการบีบตัวหรือเคลื่อนไหวน้อยกว่าปกติทำให้อุจจาระเคลื่อนที่ได้ช้า จึงค้างอยู่ในลำไส้และถูกดูดน้ำออกไปมาก จนทำให้อุจจาระมีลักษณะแข็ง บางรายลำไส้ตีบ ลำไส้บิดพันกัน ลำไส้แปรปรวน มีพยาธิที่ลำไส้ หรือเกิดภาวะการบีบตัวของกล้ามเนื้อหูรูดทวารหนักไม่ประสานกับการเบ่ง (Animus)

หากมีการอุดกั้นหรือความผิดปกติของลำไส้และทวารหนัก ก็อาจทำให้ท้องผูกได้ เช่น มีแผลปริที่บริเวณทวารหนัก ลำไส้อุดตัน มะเร็งลำไส้ใหญ่ มะเร็งทวารหนัก มะเร็งในช่องท้องที่ไปกดทับบริเวณลำไส้ใหญ่ โรคกระเปาะทวารหนัก รวมถึงระบบประสาทอัตโนมัติเสื่อม

โรคหรือความผิดปกติทางระบบประสาทสามารถส่งผลต่อการทำงานของกล้ามเนื้อบริเวณลำไส้และทวารหนักได้ ทำให้สำไส้ไม่สามารถเคลื่อนไหวเพื่อดันอุจจาระออกมาได้ เช่น โรคพาร์กินสัน โรคหลอดเลือดสมอง อาการบาดเจ็บที่ไขสันหลัง โรคปลอกประสาทเสื่อมแข็ง

โดยปกติแล้วฮอร์โมนจะเป็นตัวช่วยในการรักษาสมดุลของเหลวในร่างกาย ซึ่งมีผลต่อการขับถ่าย แต่มีโรคหรือภาวะบางอย่างที่ทำให้ระดับฮอร์โมนผิดปกติจึงเกิดเป็นอาการท้องผูกได้ เช่น โรคเบาหวาน ภาวะฮอร์โมนพาราไทรอยด์สูง ภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานต่ำกว่าปกติ หรืออยู่ในภาวะตั้งครรภ์

เนื่องจากไฟเบอร์จะเข้าไปเพิ่มน้ำหนักให้อุจจาระและทำให้อุจจาระเคลื่อนผ่านสำไส้ได้ง่ายขึ้น ให้เริ่มจากการทานผักและผลไม้สด รวมถึงเพิ่มการทานธัญพืช โดยปริมาณไฟเบอร์ที่เหมาะสมประมาณ 14 กรัมต่อพลังงานอาหาร 1,000 แคลอรี่ที่ทานเข้าไป แนะนำให้ค่อยๆ เพิ่มการทานไฟเบอร์ หากทานในปริมาณมากเกินไป อาจทำให้เกิดอาการท้องอืดหรือแน่นท้องได้

เนื่องจากการออกกำลังกายจะทำให้กล้ามเนื้อบริเวณลำไส้เคลื่อนไหว ช่วยในการเคลื่อนตัวของอุจจาระ แนะนำให้ออกกำลังกาย 3-5 วันต่อสัปดาห์

เมื่อรู้สึกปวดท้องต้องการขับถ่าย ให้ไปถ่ายอุจจาระเลยทันที ไม่ควรอั้นอุจจาระ และไม่ควรรีบเร่งเพื่อให้การขับถ่ายเป็นปกติ หากมีอาการที่ผิดปกติให้รีบมาพบแพทย์ผู้เชียวชาญ